Poznaj Świat z nami
superkalejdoskop.com
Stan wojenny w Polsce

Stan wojenny w Polsce (1981–1983)

Stan wojenny w Polsce trwał od 13 grudnia 1981 roku do 22 lipca 1983 roku. Była to okres, kiedy władze komunistyczne wprowadziły szereg restrykcji i ograniczeń na swobody obywatelskie. W ramach stanu wojennego zawieszono konstytucję, zakazano działalności opozycyjnych partii politycznych i organizacji społecznych oraz pozbawiono praw mniejszości narodowych.

Zmieniono również granice administracyjne Polski, aby usprawnić system represji i izolować poszczególne regiony. Oprócz tego powołano nowe struktury bezpieczeństwa państwowego, a milicjanci uzyskali niemal pełną nieograniczoną władzę nad obywatelami.

Wprowadzenie stanu wojennego

Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce było jednym z najbardziej traumatycznych momentów w historii Polski. Decyzja o ogłoszeniu stanu wojennego została podjęta 13 grudnia 1981 roku przez ówczesnego I sekretarza Komitetu Centralnego PZPR, Gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

Oznaczało to całkowite ograniczenie praw obywateli, a także odcięcie kraju od świata zewnętrznego. Wprowadzone sankcje obejmowały m.in. cenzurę prasy i radia, aresztowania, internowania i inwigilacja obywateli oraz likwidację organizacji społeczno-politycznych. Przez dwa lata trwała ta okrutna rzeczywistość, aż do powstania "Solidarności" i jej zwycięskich wyborów 4 czerwca 1989 roku, co dało początek końca reżimu komunistycznego w Polsce.

Kalendarium stanu wojennego w Polsce

Data Wydarzenie
13 grudnia 1981 Wprowadzenie stanu wojennego
14 grudnia 1981 Strajki i protesty "Solidarności"
15 grudnia 1981 Pacyfikacja kopalni "Manifest Lipcowy"
16 grudnia 1981 Pacyfikacja kopalni Wujek i Gdańskiej Stoczni Remontowej
17 grudnia 1981 Rozbicie manifestacji w Gdańsku i Krakowie
21 grudnia 1981 Prośba o azyl polityczny przez ambasadora PRL w Stanach Zjednoczonych
24 grudnia 1981 Prośba o azyl polityczny przez ambasadora PRL w Japonii
23 grudnia 1981 Pacyfikacja Huty Katowice
28 grudnia 1981 Zakończenie ostatniego strajku okupacyjnego
4 stycznia 1982 Wznowienie zajęć w szkołach
6 stycznia 1982 Rozwiązanie Niezależnego Zrzeszenia Studentów
13 stycznia 1982 Powstanie Ogólnopolskiego Komitetu Oporu
31 grudnia 1982 Zawieszenie stanu wojennego
3 lutego 1982 Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni wydał najwyższe wyroki w stanie wojennym – Ewa Kubasiewicz z Wyższej Szkoły Morskiej została skazana na 10 lat więzienia.
5 lutego 1982 Rozpoczęły się manifestacje spacerowe (masowe wychodzenie na spacery w czasie trwania Dziennika Telewizyjnego o 19:30), najpierw w Świdniku, potem w innych miastach.
1 marca 1982 Zniesienie ograniczeń w podróżach po całej Polsce.
17 marca 1982 W Katowicach powstał Biskupi Komitet Pomocy Uwięzionym i Internowanym.
20 marca 1982 Rozwiązanie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i powołanie w jego miejsce marionetkowego Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL.
1 kwietnia 1982 Zdzisław Najder został dyrektorem rozgłośni polskiej Radia Wolna Europa.
12 kwietnia 1982 W Warszawie rozpoczęło nadawanie Radio „Solidarność”, kierowane przez Zbigniewa Romaszewskiego.
31 sierpnia 1982 Demonstracje w całym kraju w drugą rocznicę porozumień sierpniowych, w Lubinie trzech demonstrantów zostało zabitych przez milicję.
13 października 1982 Zamieszki w Nowej Hucie; funkcjonariusz SB, Andrzej Augustyn śmiertelnie postrzelił jednego z manifestantów, dwudziestoletniego studenta Bogdana Włosika.
11 listopada 1982 Władze PRL zwolniły z obozu internowania Lecha Wałęsę.
31 grudnia 1982 Zawieszenie stanu wojennego.

Świadectwa ludzi o tym, co przeżyli podczas stanu wojennego

W czasie stanu wojennego w Polsce wiele osób było represjonowanych przez władze komunistyczne. Wśród nich znajdowali się zwykli ludzie, którzy nieśli pomoc dla internowanych, aktywnie działali w opozycji lub po prostu zostali uznani za niebezpiecznych dla ustroju. Poniżej znajdują się krótkie, ale poruszające historie trzech takich osób, które pochodziły ze środowiska robotniczego.

Katarzyna Maciejek - pracownica zakładu tekstylnego

Mój mąż był działaczem związkowym w czasach 'Solidarności'. Kiedy wprowadzono stan wojenny, milicja przyszła do naszego domu w nocy i zabrała go. Później dowiedziałam się, że został uwięziony. Ja też byłam zaangażowana w ruch 'Solidarności', ale nigdy nie działałam na pierwszej linii. Miałam dwójkę dzieci, o których musiałam się troszczyć.

Mąż był w więzieniu przez ponad rok. Często odwiedzałam go, ale każda wizyta była dla mnie ogromnym stresem. Byłam przesłuchiwana przez milicję i nieustannie nękana. Czułam się jak przestępca, chociaż nigdy nic złego nie zrobiłam. Stan wojenny zrujnował moją rodzinę, ale mój mąż i ja nie przestaliśmy walczyć o wolność i godność. W końcu, kiedy stan wojenny został zawieszony, udało nam się zacząć odbudowywać nasze życie.

Kazimierz Kołodziejczyk pracownik Stoczni Gdańskiej

Byłem jednym z liderów strajku w mojej fabryce. Kiedy wprowadzono stan wojenny, wojsko otoczyło nasz zakład, a milicja zaczęła nas przeganiać pałkami i gazem łzawiącym. Kilka osób zostało rannych, a ja zostałem aresztowany.

Spędziłem w więzieniu sześć miesięcy, gdzie byłem bity, torturowany i w końcu skazany na trzy lata więzienia za udział w strajku. Moja żona i dzieci były przerażone, ale nigdy nie przestali mnie odwiedzać i wspierać. Kiedy w końcu wyszedłem na wolność, czułem się zupełnie inny. Byłem zmęczony, osłabiony i zraniony, ale jednocześnie pełen determinacji, żeby kontynuować walkę o wolność i demokrację.

Krzysztof Leśniak - pracownik fabryki samochodów

Pracowałem jako robotnik w fabryce samochodów. Byłem co prawda członkiem Solidarności, który wraz z innymi pracownikami organizował strajki i manifestacje, ale nie grałem żadnej przewodniej roli. Zrobiono ze mnie kozła ofiarnego.

Po wprowadzeniu stanu wojennego zostałem zwolniony z pracy i aresztowany. Przez kilka tygodni byłem przesłuchiwany i torturowany i w końcu przyznałem się do winy. Zostałem skazany na pięć lat więzienia. W więzieniu doznałem licznych obrażeń i upokorzeń, a moje zdrowie znacznie się pogorszyło. Po wyjściu na wolność miałem trudności ze znalezieniem pracy, a mój podupadający stan zdrowia uniemożliwiał mu wykonywanie poprzedniej pracy fizycznej. Mimo to nie zrezygnowałem z walki o wolność i prawa robotników.

Skutki stanu wojennego

Stan wojenny jest uważany za jeden z najcięższych okresów w nowożytnej historii Polski. Jego skutki były ogromne i dalekosiężne. Przede wszystkim, stan wojenny doprowadził do utraty przez Polaków fundamentalnych praw obywatelskich, co skutkowało poważnymi naruszeniami podstawowych swobód i praw człowieka.

Od 1981 roku do 1983 roku setki osób było aresztowane bez sądu, większość krytycznych wobec obecnego systemu gazet została zamknięta lub ograniczona w swojej działalności. Stan wojenny spowodował również intensyfikację represji ze strony aparatu państwowego: milicja i SB oraz powstanie tajnych więzień politycznych.

Wprowadzono też restrykcyjne cenzury odnośnie publikacji medialnych, a prasa niemal całkowicie podlegała kontroli rządu. Ponadto, stan wojenny doprowadził do coraz gorszej sytuacji ekonomicznej kraju - poziom życia spadał, inflacja stale rosła, a bezrobocie stawało się coraz bardziej widoczne.

Społeczne i polityczne reperkusje stanu wojennego

Stan wojenny w Polsce (1981-1983) miał ogromny wpływ na polską scenę polityczną i społeczną. Było to jedno z najbardziej traumatycznych doświadczeń dla narodu, który przez lata walczył o swoje prawa i wolności.

Wprowadzenie stanu wojennego oznaczało zawieszenie części Konstytucji RP, a także de facto likwidację Solidarności. Ogromne represje ze strony rządu doprowadziły do masowego aresztowania i więzienia ludzi aktywnych w opozycji. To, co miałoby udaremnić "Solidarność", spowodowało jedynie dodanie nowego impulsu ruchowi opozycyjnym. Ludzie byli bardziej świadomi swobód obywatelskich i solidaryzują się coraz bardziej, aby bronić je przed cenzurą i atakami rządu.


Ostatnie wpisy

Idol szygirski

Idol szygirski - jedna z najstarszych rzeźb na świecie

Idol szygirski to jeden z najstarszych odkrytych artefaktów na świecie. Został wykonany około 9500 lat temu, c

Czytaj więcej
Dusiciel BTK

Dusiciel BTK, Dusiciel z Wichity - kim był Dennis Rader?

Dennis Rader, lepiej znany jako "Dusiciel BTK" to jeden z najbardziej przerażających seryjnych morderców w his

Czytaj więcej
Jerzy Sosnowski (oficer wywiadu)

Jerzy Sosnowski (oficer wywiadu) - historia i życie

Jerzy Sosnowski to postać, która w historii Polski zasłużyła się działalnością wywiadowczą na rzecz kraju. Jak

Czytaj więcej
Algimantas Dailidė

Algimantas Dailidė - zbrodniarz, który ukrywał się latami

Algimantas Mykolas Dailidė był jednym z najbardziej poszukiwanych zbrodniarzy nazistowskich na świecie. Urodzo

Czytaj więcej
Harald Quandt - pasierb Josepha Goebbelsa

Harald Quandt - przedsiębiorca, który był pasierbem Josepha Goebbelsa

[Harald Quandt był niemieckim przemysłowcem, jednym z najbogatszych ludzi w Zachodnich Niemczech, a także pasi

Czytaj więcej
Ludwik Szalony

Ludwik II Wittelsbach - król Bawarii, który nazywany był szalonym

Ludwik II Wittelsbach był królem Bawarii od roku 1864 do jego śmierci w 1886 roku. Był synem Maximiliana II i

Czytaj więcej